In de tijd van Pieter van der Hoog was “corona” of “Covid-19” onbekend. In zijn tijd was beriberi een heel bekende ziekte. Kapitein Rein Bleeker van de Jeannette Francoise moest in 1897 in New York van boord omdat hij beriberi had!
Beriberi is een woord dat wij nauwelijks kennen, in ieder geval weten maar weinig mensen wat voor ziekte het is. Het is geen epidemie maar een endemische ziekte. Een ziekte die epidemisch kan zijn in een bepaald gebied. In de 2e helft van de 19e eeuw kwam het veel voor in Nederlands-Indië. Waarom? De mensen aten alleen geslepen (witte) rijst, het was not-done om zilvervliesrijst (rode rijst) te eten, dat was beneden je waardigheid. De combi met het eten van (veel) rauwe vis veroorzaakte nogal eens beriberi. Je lichaam heeft dan een ernstig tekort aan vit. B1. Klachten zijn oedeem, hartvaatproblemen, verlamming, nachtblindheid. Het kwam veel voor onder militairen die uitgezonden waren en onder zeelieden.
In mijn map krantenberichten met “Pieter-sporen” staat het volgende bericht uit het NRC van 23 april 1897:
“New York, 12 april. Het Nederlandse viermastschip Jeannette Francoise, gisteren van Delagoa-baai gearriveerd, seinde bij Sandy Hook om geneeskundige hulp. De dokter die op quarantaine aan boord kwam, bevond dat de gezagvoerder Rein Bleeker lijdende was aan beriberi. En dat één zijner matrozen, een Noorman, genaamd Emmanuel Nordmann, op zee aan de ziekte was overleden. De gezagvoerder werd naar Long Island College hospitaal vervoerd. Zijn ziekte werd niet als ernstig beschouwd. De overige bemanning is gezond.”
Delagoa-baai heet nu Maputobay, een inham van de Indische Oceaan aan de kust van Mozambique. Sandy Hook is een baai in de Atlantische Oceaan boven New York. Het Long Island College is gesticht in 1858 en bestaat nog steeds!
Op de pagina schepen vindt je een submenu over kapitein Rein Bleeker. In 1897 is hij voor een reis vervangen door kapitein R.H. Vil. Je weet nu waarom..
Zijn er nog nazaten van Rein Bleeker?? Wat zou het mooi zijn als er ergens een portret van kapitein Bleeker is..